Jak otworzyć kantor kryptowalut w Polsce?

Kantory kryptowalut pozwalają na prostą wymianę walut FIAT (np. PLN, USD) na kryptowaluty i odwrotnie. Działają więc na tej samej zasadzie co klasyczne kantory walutowe. Można do niego przyjść i za jedną walutę kupić inną. Z uwagi na opłacalność przedsięwzięcia, większość kantorów kryptowalut pozwala na zakup/sprzedaż tylko najpopularniejszych kryptowalut (BTC, ETH), ale nie ma konieczności ograniczania się w tym zakresie.

Różnią się one od giełd kryptowalut głównie skalą działania. Duże giełdy typu Zonda lub Binance oferują możliwość zakupu i sprzedaży dużo większej ilości kryptowalut. Często oferują również dodatkowe funkcjonalności.

Przykładowo:

• zarówno giełda Zonda jak i Binance pozwala na połączenie się z KryptoBotem, co pozwala na automatyzację handlu kryptowalutami,
• giełda Binance posiada narzędzie do tworzenia i sprzedaży tokenów niezbywalnych NFT.

Jest to tylko garstka tego co oferują obie giełdy. Jednak zaletą kantorów kryptowalut jest ich szybkość i prostota. Mogą one działać zarówno w formie stacjonarnej jak i online. Z uwagi na zakres działania i łatwość dostępu większość obecnych na rynku kantorów działa w formie online. Jednak w większych miastach bez problemu znajdziemy również kantory stacjonarne. Mają one taką zaletę, że bez formalności i zakładania żadnych kont możemy dokonać transakcji wymiany jednej waluty na drugą na zasadzie wchodzisz – płacisz – kupujesz – wychodzisz.

Do niedawna działalność w zakresie walut wirtualnych w Polsce nie była regulowana i co za tym idzie, do otwarcia takiego kantoru nie było koniczności spełniania żadnych specjalnych wymagań.

Działało to jednak w ten sposób tylko z pozoru. Biorąc pod uwagę, że kantor opiera się na wymianie pomiędzy walutami fiat, a cyfrowymi sprawa się komplikowała.

Komplikowała się z dwóch powodów:

1. Kantory świadczą zazwyczaj usługi związane z wymianą waluty fiat na kryptowalutę (lub odwrotnie) a takie usługi mogą stanowić transakcję płatniczą w rozumieniu przepisów ustawy o usługach płatniczych.
2. Kantory często prowadzą również tzw. wirtualne portfele, w których umieszczane są środki, w celu zakupu kryptowaluty, co może być interpretowane jako rachunek płatniczy.

Powodowało to, że prowadzenie kantoru kryptowalutowego i jakiejkolwiek innej działalności związanej z obrotem kryptowalutami działało w dużej mierze na domysłach i własnych interpretacjach. Pozornie ułatwiało to sprawę, ponieważ eliminowało dużo formalności, ale powodowało też ryzyko niewpasowania się w wymogi prawne.

Jak to działa od 31 Października 2021 roku?

W związku z nowelizacją ustawy z 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu zmienionej ustawą z 30 marca 2021 r. o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2021 r., poz. 815 ze zm.), działalność na rzecz spółek lub trustów oraz działalność w zakresie walut wirtualnych stanie się działalnością regulowaną w rozumieniu przepisów ustawy z 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2021 r., poz. 162).

Oznacza to, że od 31 października 2021 r. działalność w zakresie kryptowalut, staje się działalnością regulowaną. Co za tym idzie wszyscy przedsiębiorcy prowadzący działalność w zakresie walut wirtualnych mają obowiązek spełnienia odpowiednich wymogów oraz uzyskania wpisu do odpowiedniego rejestru działalności.

Jak powinniśmy interpretować działalność w zakresie walut wirtualnych?

Działalność w zakresie walut wirtualnych polega na:

• wymianie pomiędzy walutami wirtualnymi i środkami płatniczymi;
• wymianie pomiędzy walutami wirtualnymi;
• pośrednictwie w wymianach, o których mowa powyżej;
• prowadzeniu rachunków zapewniających osobom uprawnionym możliwość korzystania z jednostek walut wirtualnych, w tym przeprowadzania transakcji ich wymiany.

Jakie wymogi trzeba spełnić, aby uzyskać wpis do rejestru?

1. Wymóg niekaralności obejmujący umyślne przestępstwa:

• przeciwko działalności instytucji państwowych oraz samorządu terytorialnego,
• przeciwko wymiarowi sprawiedliwości,
• przeciwko wiarygodności dokumentów,
• przeciwko mieniu,
• przeciwko obrotowi gospodarczemu i interesom majątkowym w obrocie cywilnoprawnym,
• przeciwko obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi,
• finansowania przestępstwa o charakterze terrorystycznym,
• popełnione w celu osiągnięcia korzyści majątkowej lub osobistej lub umyślne przestępstwo skarbowe.

2. Wymóg posiadania oraz udokumentowania wiedzy lub doświadczenia związanego z prowadzoną działalnością regulowaną (np. ukończenie odpowiedniego szkolenia lub kursu, albo wykonywanie co najmniej przez rok czynności związanych z działalnością regulowaną), który odnosi się do:

• osób fizycznych prowadzących działalność regulowaną,
• członków organów zarządzających,
• osób kierujących wykonywaniem czynności związanych z prowadzeniem działalności regulowanej,
• beneficjentów rzeczywistych osób prawnych lub jednostek organizacyjnych prowadzących działalność regulowaną, wspólników tych podmiotów, o ile wspólnikom tym powierzono prowadzenie spraw spółki lub są uprawnieni do jej reprezentacji.

Jak uzyskać wpis do rejestru?

Wniosek o wpis do rejestru prowadzi Dyrektor Izby Administracji Skarbowej w Katowicach. Można go składać od 31 października 2021 r. wyłącznie w formie elektronicznej za pośrednictwem platformy ePUAP.

Organ właściwy w sprawach rejestrów dokonuje wpisu do odpowiedniego rejestru w 14 dni od dnia wpływu kompletnego wniosku o wpis wraz z wymaganym oświadczeniem.

Termin złożenia wniosku:

• Podmioty, które prowadziły działalność na rzecz spółek lub trustów oraz działalność w zakresie walut wirtualnych przed 31 października 2021 r. mają czas na złożenie wniosku do 30 kwietnia 2022 r.
• Natomiast podmioty, które planują rozpoczęcie takiej działalności od 31 października 2021 r. lub później, powinny uzyskać wpis do odpowiedniego rejestru przed rozpoczęciem faktycznego prowadzenia tego rodzaju działalności.

Co grozi za niewpisanie się do rejestru?

Prowadzenie działalności w  zakresie walut wirtualnych bez uzyskania wpisu do odpowiedniego rejestru podlega karze pieniężnej do wysokości 100 tyś. zł.

Szczegółowe informacje na temat rejestru można na bieżąco sprawdzać w Rejestrze działalności w zakresie walut wirtualnych.

Przeszliśmy już przez wszystkie wymogi prawne dotyczące otwierania kantoru kryptowalutowego. Kiedy je spełnimy możemy rejestrować działalność gospodarczą i brać się za otwieranie kantoru.

Na początek zastanówmy się w jakiej formie chcemy otwierać swój kantor. Stacjonarnie, online, czy może hybrydowo?

Jak zarejestrować działalność kantoru krypto?

Działalność kantoru możemy prowadzić zarówno w formie spółki (każdej poza partnerską), jak i w formie jednoosobowej działalności gospodarczej.

Najkorzystniejszymi formami opodatkowania będą na ten moment:

• JDG – podatek liniowy 19%
• Sp. z o.o. – CIT preferencyjny 9% (jeśli nie przekroczymy 2 mln EUR rocznego przychodu netto)

Dużo korzystniejsze wydaje się więc wybranie Sp. z o.o. jako formy prawnej działalności, jednak nie koniecznie tak jest, ponieważ Sp. z o.o. oprócz podatku CIT dla przedsiębiorstwa muszą odprowadzić podatek PIT dla wspólnika. Da się jednak na pewne sposoby ominąć takie podwójne opodatkowanie.

Dokumentacja działalności

Poza oczywistą dokumentacją księgową, każdy kantor krypotowalutowy musi mieć opracowaną procedurę wewnętrzną, według ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy (AML).

Procedura taka powinna zawierać:

1. Opis działań podejmowanych w celu ograniczenia ryzyka AML/CFT oraz zarządzania zidentyfikowanym ryzykiem –
2. Zasady rozpoznawania i oceny ryzyka prania pieniędzy oraz finansowania terroryzmu
3. Zasady stosowania środków bezpieczeństwa finansowego
4. Zasady przechowywania dokumentów i informacji związanych z AML/CFT
5. Zasady wykonywania obowiązków względem Generalnego Inspektora Informacji Finansowej
6. Zasady szkolenia pracowników z zakresu AML/CFT
7. Zasady zgłaszania przez pracowników naruszeń (w tym możliwych naruszeń) przepisów AML/CFT oraz procedur AML/CFT
8. Zasady kontroli wewnętrznej w zakresie AML/CFT

Obowiązki prowadzącego kantor kryptowalut

Prowadzenie kantoru kryptowalut nakłada na nas obowiązki wynikające z wyżej opisanej procedury AML:

1. Identyfikowanie oraz weryfikowanie klientów, ich pełnomocników oraz beneficjentów rzeczywistych w zakresie w jakim wymaga tego ustawa
2. Prowadzenie oceny i analizy ryzyka prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu
3. Monitorowanie transakcji w celu wykrywania transakcji podejrzanych lub nadprogowych;
4. Zgłaszanie transakcji podejrzanych lub nadprogowych do GIIF i wykonywanie poleceń GIIF;
5. Regularne szkolenie pracowników i innych osób odpowiedzialnych za realizację AML/CFT w zakresie adekwatnym do ich obowiązków
6. Dokumentowanie podejmowanych działań.

W powyższym poradniku poruszyliśmy najważniejsze zagadnienia związane z otwieraniem i prowadzeniem kantoru kryptowalut. Trzeba jednak pamiętać, że prawo się zmienia i wszystkie informacje polecamy jeszcze raz zweryfikować przed faktycznym przystąpieniem do otwierania własnego kantoru.

Gwarantujemy że, podane informacje są w 100% aktualne na dzień 30 listopada 2021 r., później warto zweryfikować zebrane tutaj dane. Nie zmienia to jednak faktu, że jest to szerokie wprowadzenie do tematyki i powinno w dużym stopniu pomóc osobom chcącym założyć swój własny kantor.    

Na koniec zbierzmy jeszcze najważniejsze informacje w spisie treści:

1. Od 31 października 2021 r. działalność w zakresie kryptowalut jest działalnością regulowaną i wymaga wpisu do Rejestru działalności w zakresie walut wirtualnych.
2. Aby uzyskać wpis do rejestru trzeba spełnić szereg wymagań, m.in. niekaralność w zakresie związanym z finansami, oraz wymóg posiadania oraz udokumentowania wiedzy lub doświadczenia związanego z prowadzoną działalnością regulowaną.
3. Wpis do rejestru można uzyskać wyłącznie w formie elektronicznej.
4. Prowadzenie działalności w  zakresie walut wirtualnych bez uzyskania wpisu do odpowiedniego rejestru podlega karze pieniężnej do wysokości 100 tyś. zł.
5. Każdy kantor krypotowalutowy musi mieć opracowaną procedurę wewnętrzną, według ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy (AML) i spełniać szereg wymagań z tą procedurą związanych.