Historyczny krach na rynku krypto: 19 miliardów USD zlikwidowane w 24 godziny. Bitcoin spadł o 14%, altcoiny nawet o 70%

Najgorszy krach kryptowalutowy od lat wstrząsnął rynkiem

Rynek kryptowalut przeżył w październiku 2025 jeden z najbardziej dramatycznych krachów w swojej historii. W ciągu zaledwie 24 godzin, 10-11 października, zlikwidowano pozycje o wartości ponad 19 miliardów dolarów, co dotknęło około 1,6 miliona traderów na całym świecie. Bitcoin stracił ponad 10,000 USD w kilka minut, spadając z poziomu 126,000 USD do poniżej 105,000 USD – łącznie około 14% wartości.

Przyczyną paniki była niedzielna (10 października) zapowiedź prezydenta Donalda Trumpa o nałożeniu 100% ceł na wszystkie chińskie importy oraz nowych kontroli eksportu oprogramowania. Ogłoszenie to, które nastąpiło po zamknięciu tradycyjnych rynków, uderzyło bezpośrednio w działający całą dobę rynek kryptowalut.

Najważniejsze w punktach

• 19 miliardów USD zlikwidowane – największe jednodniowe wydarzenie likwidacyjne w historii kryptowalut, przewyższające nawet upadek FTX
• Bitcoin spadł z 126,000 USD do 105,000 USD – strata około 14%, obecnie notowany około 107,000-108,000 USD
• Altcoiny ucierpiały jeszcze bardziej – Solana -40%, DOGE -62%, AVAX -70%, HYPE -54%
• Fear & Greed Index na 22 – najniższy poziom od 12 miesięcy, oznaczający “ekstremalne przerażenie” na rynku
• Odpływy z Bitcoin ETF – 536 milionów USD w jednym dniu (16 października), największe od sierpnia
• Październik najgorszy od dekady – Bitcoin traci 5% w miesiącu, najsłabszy wynik października od 2015 roku

Co wywołało krach? Trump, Chiny i wojna handlowa

Bezpośrednim katalizatorem krachu było sobotnie ogłoszenie Trumpa o 100% taryfach celnych na import z Chin. Decyzja ta była odwetem za chińskie ograniczenia w eksporcie metali ziem rzadkich – surowców krytycznych dla produkcji wysokiej technologii, których Chiny kontrolują niemal monopolistycznie.

Timing ogłoszenia był kluczowy: tradycyjne rynki były zamknięte na weekend, więc rynki azjatyckie pozostały w dużej mierze nietknięte, ale kryptowaluty przyjęły pełen cios paniki. Inwestorzy masowo wyprzedawali ryzykowne aktywa, uciekając do bezpiecznych przystani jak obligacje skarbowe i złoto.

W niedzielę, 13 października, Trump złagodził ton, mówiąc w wywiadzie dla Fox News: “Nie chcę niszczyć Chin” i potwierdził spotkanie z prezydentem Xi Jinpingiem na 31 października w Seulu podczas szczytu APEC. To ogłoszenie pomogło ustabilizować rynki, a Bitcoin odbił się nieznacznie w górę.

Dźwignia finansowa jako główny winowajca

Choć cła Trumpa były iskrą, prawdziwą benzyną była ekstremalna dźwignia finansowa na rynku kryptowalutowym. Przed krachem zagregowany open interest (suma otwartych pozycji) na głównych kryptowalutach osiągnął bezprecedensowe poziomy. Open interest na Bitcoinie i Solanie wzrósł odpowiednio o 374% i 205% od początku roku.

Gdy rynek zaczął spadać, traderzy używający wysokiej dźwigni otrzymywali margin calls (wezwania do uzupełnienia depozytu), co prowadziło do przymusowych likwidacji. Te likwidacje wywołały efekt domina – ceny spadały, uruchamiając kolejne likwidacje, które dalej pociągały ceny w dół.

Problem pogłębiła fatalna płynność rynku. Analitycy z Coinwatch donoszą, że głębokość rynku załamała się o ponad 80% na głównych giełdach w ciągu kilku minut. Market makerzy – instytucje zapewniające normalnie płynność – wycofali się w kluczowym momencie, co spotęgowało volatilność.

Różne oblicza krachu: Bitcoin, Ethereum i altcoiny

Bitcoin jako największa kryptowaluta stracił 14%, spadając z rekordowego 126,210 USD (osiągniętego 6 października) do około 104,782 USD. Do niedzieli 19 października odrobił część strat i notowany jest w okolicach 107,000-108,000 USD.

Ethereum spadł o 12% do około 3,436 USD. Mimo to analitycy CoinGecko wskazują, że w III kwartale 2025 to właśnie Ethereum, nie Bitcoin, przewodziło wzrostom rynku. Kapitał przepływał z BTC do altcoinów, DeFi i tokenizowanych aktywów. ETH osiągnął nowe rekordy cenowe we wrześniu, zanim obecna korekta.

Altcoiny ucierpiały najbardziej, co jest typowe w okresach paniki:

• Solana (SOL): -40%
• Dogecoin (DOGE): -62%
• Avalanche (AVAX): -70%
• Hyperliquid (HYPE): -54%
• Trump’s memecoin: -60%

Analityk z Wintermute podał, że mediana spadku ceny tokenów wyniosła 54%, a ponad 90% wszystkich tokenów straciło co najmniej 10% wartości.

Indeks strachu na najniższym poziomie od roku

Crypto Fear and Greed Index, popularny wskaźnik nastrojów rynkowych, załamał się z poziomu “chciwości” do zaledwie 22 punktów – najniższego odczytu od 12 miesięcy. Jeszcze tydzień wcześniej indeks wynosił ponad 70. Obecnie, po kilku dniach stabilizacji, oscyluje między 22-27, nadal w strefie “ekstremalnego strachu”.

Historycznie okresy ekstremalnego strachu często poprzedzały silne odbicia rynkowe, gdyż spanikowana wyprzedaż tworzy okazje dla inwestorów wartościowych. Jednak eksperci ostrzegają, że ekstremalne odczyty mogą utrzymywać się tygodniami lub nawet miesiącami, jak pokazały poprzednie bessy.

Odpływy z funduszy ETF i presja instytucjonalna

Instytucjonalni inwestorzy również stracili apetyt na ryzyko. W czwartek, 16 października, wszystkie 12 amerykańskich Bitcoin ETF-ów odnotowały łączne odpływy na poziomie 536 milionów USD – największą jednodniową wyprzedaż od sierpnia.

BlackRock’s iShares Bitcoin Trust (IBIT) stracił 29 milionów USD, a Fidelity’s FBTC aż 132 miliony USD. To odwrócenie trendu po dwutygodniowym paśmie stabilnych wpływów sygnalizuje, że nawet najbardziej stabilni inwestorzy tracą pewność siebie.

Analitycy Citi zauważyli rosnącą “wrażliwość equity” Bitcoina – zwiększoną korelację z tradycyjnymi rynkami akcji. Z drugiej strony Glassnode określił wyprzedaż jako “konieczny reset” po jednym z największych wydarzeń deleveragingowych w historii rynku futures.

Stres w amerykańskich bankach pogarsza sytuację

Do problemów rynku krypto dochodzą rosnące obawy o stabilność amerykańskiego sektora bankowego. Regionalne banki jak Zions Bancorporation i Western Alliance zgłosiły duże straty kredytowe, co wywołało spadki ich akcji i przypomniało kryzys Silicon Valley Bank z 2023 roku.

Jack Mallers, CEO Strike, skomentował na platformie X: “Bitcoin dokładnie wyczuwa problemy. USA będzie musiało wkrótce wstrzyknąć płynność i wydrukować mnóstwo pieniędzy, albo ich fiatowe imperium runie”.

Dodatkowo trwający już trzeci tydzień shutdown rządu USA zwiększa niepewność co do zdolności decydentów do zarządzania kryzysami finansowymi.

Nadzieja na odbicie? Spotkanie Trump-Xi i sygnały analityków

Mimo ponurych nastrojów, niektórzy eksperci widzą światełko w tunelu. Potwierdzenie spotkania Trump-Xi na 31 października dało rynkom zastrzyk optymizmu w niedzielę 13 października. Bitcoin wzrósł o około 2%, Ethereum i BNB o 3,5%, a Solana o prawie 4%.

Analitycy z Kobeissi Letter prognozują, że obecny spadek może być krótkotrwały z powodów technicznych i że długoterminowy trend wzrostowy pozostaje nienaruszony.

Coinbase Institutional w swoim raporcie Q4 2025 utrzymuje “ostrożnie optymistyczne” nastawienie, wskazując na trzy kluczowe katalizatory:

• Warunki płynności – globalny indeks M2 pozostaje wspierający
• Stablecoiny – wolumen płatności stablecoinami osiągnął 19,4 miliarda USD w 2025
• Postęp regulacyjny – przychylniejsze przepisy w USA

Citi podtrzymuje swój cel końca roku dla Bitcoina na poziomie 133,000 USD, choć zastrzega, że najbliższe tygodnie mogą pozostać niestabilne.

Pozytywne trendy: Ethereum, DeFi i tokenizacja aktywów

Mimo krachu, fundamenty niektórych sektorów krypto pozostają mocne. Raport CoinGecko za Q3 2025 pokazuje, że Ethereum “stanęło w płomieniach” w dobrym tego słowa znaczeniu – przewodziło wzrostom, gdy kapitał uciekał z Bitcoina do altcoinów, DeFi i tokenizowanych aktywów.

Rynek kryptowalut dodał ponad 500 miliardów USD kapitalizacji w Q3, osiągając 4 biliony USD. To drugi kolejny kwartał wzrostu, tym razem bez dominacji Bitcoina.

Sektor DeFi odnotował rekordowy Total Value Locked (TVL) na poziomie 237 miliardów USD. Rynek tokenizowanych aktywów rzeczywistych (RWA) zbliża się do 35 miliardów USD po 10,58% miesięcznym wzroście, z ponad 489,000 posiadaczy.

Co to oznacza dla inwestorów?

Dla traderów z dźwignią: Październikowy krach to brutalna lekcja zarządzania ryzykiem. Używanie wysokiej dźwigni w tak zmiennym rynku jak krypto może prowadzić do całkowitej utraty kapitału w ciągu minut. Ponad 1,6 miliona kont zostało zlikwidowanych – to ostrzeżenie.

Dla długoterminowych inwestorów: Okresy ekstremalnego strachu historycznie oferowały okazje zakupowe. Bitcoin handluje w granicach 20% od swojego szczytu, mimo indeksu strachu na 22. Może to być sygnał, że rynek jest przewartościowany w dół. Jednak timing dołka jest prawie niemożliwy – lepiej rozważyć uśrednianie zakupów (DCA).

Dywersyfikacja ma znaczenie: Ethereum i altcoiny zachowywały się inaczej niż Bitcoin w różnych okresach 2025. Ethereum prowadził wzrosty w Q3, a teraz cierpi mocniej w korekcie. Dywersyfikacja między BTC, ETH i innymi projektami może zmniejszyć ryzyko.

Uwaga na sygnały makro: Wydarzenia geopolityczne (wojna handlowa USA-Chiny), problemy bankowe i decyzje Fed o stopach procentowych mają realny wpływ na krypto. Już nie jest to odizolowany rynek – ma rosnącą korelację z tradycyjnymi finansami.

Perspektywa długoterminowa pozostaje: Mimo krachu, fundamenty takie jak adopcja ETF-ów, wzrost DeFi, tokenizacja aktywów rzeczywistych i rosnące wykorzystanie stablecoinów sugerują, że infrastruktura krypto się umacnia. Citi nadal prognozuje 133,000 USD dla BTC do końca roku.

Bezpieczeństwo przede wszystkim: W Q3 2025 straty z powodów bezpieczeństwa wyniosły 434 miliony USD. Używaj zimnych portfeli, uwierzytelniania dwuskładnikowego i sprawdzonych giełd.

Podsumowanie

Październik 2025 będzie pamiętany jako jeden z najbardziej burzliwych miesięcy w historii kryptowalut. Krach z 10 października, wywołany zapowiedzią ceł Trumpa i wzmocniony ekstremalną dźwignią, zlikwidował pozycje warte 19 miliardów USD i zepchnął Fear & Greed Index do 12-miesięcznych minimów.

Jednak po burzy często przychodzi spokój. Perspektywa spotkania Trump-Xi, fundamentalna siła sektorów takich jak DeFi i tokenizacja oraz historyczne wzorce odreagowania po okresach ekstremalnego strachu dają powody do ostrożnego optymizmu.

Jak zawsze w krypto – kluczem jest zarządzanie ryzykiem, długoterminowa perspektywa i przygotowanie na volatilność. Rynek kryptowalut udowodnił już wielokrotnie swoją zdolność do odbicia z głębokich korekt. Czy tym razem będzie podobnie? Najbliższe tygodnie pokażą.